Johannes hoort

99+1

99+1 Vrije kunst in Nijmegen start de crowdfundingsactie om de boekuitgave bij de tentoonstelling in Nijmeegs Museum het Valkhof (juni - september 2018) te kunnen realiseren. Mijn aquarel Johannes hoort is een van de negenennegentig kunstwerken die in dat boek door Nico Huijbregts op een poëtische manier beschreven wordt. Voor mij als maker bijzonder, het komt zelden voor om zo rijk terug te krijgen wat een werk bij een ander teweeg brengt. Ik beveel dit project ten zeerste aan. Klik hier voor informatie en mogelijkheden om te doneren.

Johannes hoort
Johannes hoort, 2009

Het is natuurlijk ook mogelijk het boek al te bestellen, klik daarvoor hier. Als je dat vóór 1 maart doet, dan krijg je een korting van € 5,-.


Zig zag

Na meer dan een half jaar 'radiostilte' nu snel achter elkaar vier berichten uit de werkplaats. In mei kondigde ik aan dat ik onregelmatig zou berichten over wat er onder mijn handen en voor mijn ogen gebeurt. Zowel in het atelier als daar buiten. Dat het zó onregelmatig zou zijn had ik niet verwacht. Temeer omdat ik toen zelfs een nieuw project aankondigde. De opspanramen van collega Willem Muijs waren de aanzet om met zes kunstenaars uit het Klooster aan een gezamenlijk project te werken. In eerste instantie zouden we alle zes met de maat van die ramen aan de slag gaan. Daarbij zochten we ook naar een mogelijk inhoudelijk verband. Willem wilde niet van die spanramen af omdat hij zijn atelier aan het opruimen was. Een terminale hersentumor dwong hem er toe, in september is hij gestorven. Met Nadine heb ik destijds de spanramen opgehaald, zij was onder de indruk van de ontmoeting met Willem en kreeg daardoor een idee voor een verbindende thematiek: de cyclus leven - dood - nieuw leven. Op zondag 4 maart zal de tentoonstelling bij ons in De Nieuwe Gang geopend worden. Kunstenaars: Arvid Hagen, Casper ter Heerdt, Marloes Meijburg, Jose Seeling, Nadine Zanow en mijzelf.

2 januari 2018

Plannen genoeg om op die grote doeken te schilderen. Ik schreef al over de Monet-biografie die aanleiding zou kunnen zijn tot landschappelijk werk en twee weken geleden nog over de pigmentenkast. In het atelier staan een paar beschilderde doeken... met lakens ervoor. Ik wil ze niemand laten zien en zelf zie ik ze ook liever niet. Het zou wel eens lang kunnen duren voor ik dat wel wil. Om over twee maanden werk te kunnen presenteren ben ik nu met het restmateriaal dat van Willem komt een nieuw werk aan het maken. De randen van zijn schilderijen heb ik tot een nieuw doek geweven.

Woven edges of W.M. 2017-2018; 176 x 140 cm.

Het verloop van dit werkproces en de verschillende berichten uit de werkplaats die ik de laatste weken schreef laten zien hoe grillig het werk zich ontwikkelt. Voor degenen die de blog over het portrettenproject gevolgd hebben, dat was eigenlijk een jaar lang schilderen aan een en hetzelfde werk. Eén werk dat bestond uit honderdvijftig portretten, ontmoetingen met de vijftig verschillende modellen die voor me zaten. Daar elke twee weken een stukje over schrijven was als bewegen in een rechte lijn. De beweging die ik nu maak is veel meer een zig zag beweging. Zo ook de pendelbeweging tussen spel en ernst.

Ik sprak daar laatst over met mijn vriend Jan Hardeveld. Hij vroeg me waarom ik meestal mijn werk toch vooral als een ernstige zaak opvat. Mijn antwoord 'ik wil dat mijn werk ergens over gaat' vond ik, terwijl ik het gaf al niet afdoende. Ik heb dit al vaker geroepen. In een poging te vinden wat daaronder ligt bedacht ik 'dat het weleens ingebakken arbeidsethos zou kunnen zijn.' Een besef, dat als ik dat tot me door laat dringen me helpt om het zigzaggende bewegen toe te staan.

Barnett Newman, Zim Zum 1, 1969. Uit: Barnett Newman, Ann Temkin (Ed.), Philidelphia 2002

Ik moet nu denken aan een sculptuur van Barnett Newman. Het bestaat uit twee zigzaggende stalen wanden. Het is niet alleen door die zigzag vorm, ook door de titel die Newman aan dit werk gaf: Zim Zum. De klanken zig zag en Zim Zum zijn op een heerlijke manier familie van elkaar. Het gebruik van hoofdletters Z in de titel van Newmann's sculptuur wijzen naar de verheven betekenis van deze woorden. Het is een begrip uit de Joodse mystiek, de Kabbala. In mijn eigen woorden:

Het is het vacuüm dat ontstond doordat de Schepper zich in zichzelf terug trok, in dat vacuüm kon zich de Scheppingsdaad voltrekken.

Mijn conclusie lijkt me duidelijk. Scheppen en zig zag horen bij elkaar.

Tzim Tzum, 2000-2001; 20,3 x 81,3 cm. olieverf op paneel

Ik gaf in 2001 de titel Tzim Tzum aan een klein schilderijtje. De invloed van Barnett Newman is ook in het beeld evident. Het is verkocht en ik heb er geen digitale foto van. De dia ervan heb ik voor het raam geplakt, daar heb ik een foto van gemaakt. Zo geef ik jullie er toch een indruk van.