Valkuil

Soms graaf je je eigen valkuil. Bij de uitreiking van de Kaliber Cultuurprijs, vorig jaar november, was zo’n moment. Op het podium kreeg ik de vraag of ik al een bestemming had voor het aan de prijs verbonden geldbedrag. Een van de juryleden vroeg het ook al bij het bezoek aan mijn atelier, met nog zoiets als ’ten goede komt aan de Beuningse gemeenschap’. Het is een lokale prijs, dus ik had er wel al over nagedacht. Mijn antwoord voor een volle zaal: “Ik heb een project op stapel staan dat te maken heeft met de veranderingen in de fruitteelt en de gevolgen daarvan voor het landschap in mijn directe omgeving. Ik zou het kunnen noemen Van hoogstam tot haardhout” en besefte meteen VALKUIL!

Vanaf het voorjaar 2017 maakte ik honderden foto’s in de boomgaarden en begon met de opzet van een aantal grote schilderijen. Veel verder dan een opzet kwam ik niet. Dit was dus het project dat ik op stapel had staan. Ik was ermee gestopt, omdat ik worstelde met de vertaling van foto naar verf. Ik wil immers geen fotografische beelden schilderen.

Bovendien had ik nog een ander plan. De Sikkens pigmentenkast. Die gaf me in ieder geval geen probleem van zo’n vertaalslag, ik kon gewoon verf en vlekken maken van de stoffen uit de kast. Een jaar geleden schreef ik er over. Het bleek nog een hele uitzoekerij, ik heb er daarna nog een maand of vier aan gewerkt, het is dus al een tijdje klaar. Kast en schilderij vormen nu samen een geheel. Hieronder de opstelling in DNG.


Sikkens pigmentenkast – Portretten van verf, 2018-2019

Broedplaats

Sinds januari maak ik maandelijks de blogpost Nooit uit de lade geweest. Dat zijn eigenlijk geen berichten uit mijn werkplaats, eerder berichten uit mijn archief. Ik verwachtte namelijk een tobberig jaar. Het eind van het werk met de Sikkens pigmentenkast was in zicht. De opzet van de boomgaard-schilderijen moest aangepakt. Daar wilde ik royaal de tijd voor nemen, dus zag ik in de aquarellen die niet eerder uit de lade kwamen een mooie kans om mijn blog te vervolgen en kon rustig het boomgaard-werk te lijf. Zo voelt dat, schilderijen waar je op een of andere manier niet uit kwam hernemen. Het is een soort gevecht aangaan, voelt als een last. Het beste is het als schilderijen als het ware zichzelf maken. Maar bij de vertaling van foto naar verf zou dat vast niet zomaar gaan lukken.

Voor mij is dit een tobberige tijd en ik weet dat die lang kan duren. Er zit maar één ding op, dat is gewoon dóórgaan. Collega Jan Hein van Rooy noemde dit wel eens de broedperiode. Dat vond ik een mooi beeld, veel positiever dan hoe ik het noem. Het is een periode die bij werk in ontwikkeling hoort. Zoals de vogel op haar ei het nest niet verlaat, zo moet je als kunstenaar je atelierdeur dicht laten. Het is een noodzakelijkheid.

Na een paar maanden zwoegen vond ik nog steeds geen oplossing voor mijn foto-verf probleem, maar toch dóórwerken….. tot……

mijn favoriete kersenboomgaard, op het kruispunt waar ik dagelijks meerdere keren langs kom, tegen de vlakte ging. Pijnlijk, pijnlijk, maar ook dat is een noodzakelijkheid. Een verlies en voor mij tegelijk een kans. Het hout van de stammen komt in de verkoop, voor de kachel. Ik heb een partij ‘entknobbels’, die bij deze bomen heel karakteristiek zijn laten komen. Daarna gevraagd om de entknobbels met nog een stuk stam eraan, van de bomen uit de rijen uit mijn schilderij.

In eerste instantie zag ik voor me dat de stammen en schilderijen bij elkaar gaan horen. Ongeveer zoals de pigmentenkast en het schilderij ervan.

Atelierfoto 27 september 2019

De omgezaagde stammen moeten natuurlijk weer rechtop. Daartoe komen aan de onderkant een paar robuuste bouten. Hiermee ben ik nu een week of zes in de weer en het zal nog wel even duren voor ik ze allemaal ‘overeind’ heb.

Met al dat hout in het atelier heb ik mijn geworstel om van foto naar verf te komen vanzelf achter me gelaten (zoals gezegd, als het werk goed gaat, gaat het vanzelf). De stap van hout naar verf is veel makkelijker te maken. De fysieke aanwezigheid van het materiaal, de vorm, textuur, kleur van schors, mos en alg, die hoor ik roepen: “maak mij in verf!”

Proefopstelling in DNG

 

Proefopstelling in DNG, détail

Het was nog een hele zoektocht naar de goede bouten, tot ik terecht kwam bij een metaalhandel die restpartijen verhandelt. Wordt er per kilo verkocht, ik heb er al 23 kg. weggehaald en moet nog een keer terug.

Op zoek naar robuuste bouten (foto © Inge Hondebrink)

In juni 2020 zal ik dit werk tentoonstellen in De Nieuwe Gang in Beuningen. Alwaar ook mijn atelier is.